PROBLEMY ZE ZGRYZEM A WADY WYMOWY
O pojawieniu się wady wymowy może decydować kilka czynników: zaburzenie pracy narządów słuchu, skrzywienie przegrody nosowej, zmiany anatomiczne jamy ustnej, przerost śluzówki nosa, dysfunkcje układu nerwowego czy wreszcie krzywy zgryz. To właśnie ostatni z wymienionych problemów będzie nas najbardziej interesował. Jego skutecznym rozwiązaniem jest kompleksowe leczenie ortodontyczne, pozwalające na przywrócenie zębom prawidłowego ustawienia oraz eliminację kłopotów z poprawną artykulacją.
Dlaczego krzywy zgryz powoduje wady wymowy?
Wady zgryzu polegają na niewłaściwym ustawieniu zębów lub ich złym kształcie. Przekłada się to przede wszystkim na powstanie niedostępnych dla szczoteczki przestrzeni, w których nawarstwia się płytka bakteryjna z czasem ewoluująca w kamień nazębny. Jednakże to nie jedyny kłopot: język zaczyna tracić odpowiednie podparcie, czego wynikiem są zaburzenia w artykulacji głosek. Leczenie ortodontyczne w wielu przypadkach stanowi skuteczne rozwiązanie, jednakże często podczas terapii musi być obecny logopeda, który wespół ze stomatologiem dokładnie zaplanuje cały proces i dobierze metody zapewniające najlepszy możliwy efekt.
Seplenienie – nieprawidłowa realizacja wymowy z powodu przodozgryzu
Seplenienie to często spotykana wada wymowy, pogarszająca samopoczucie psychiczne wielu Pacjentów oraz wywołująca u nich uczucie wstydu. Problem jest wynikiem przodozgryzu i zaczyna się rozwijać w młodości (szczególnie u dzieci w wieku przedszkolnym), a polega na trudnościach w artykulacji głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź. Ułożenie języka nie pozwala na wytworzenie się szczeliny wzdłuż jego środkowej linii, lecz na jego bocznych fragmentach, co przekłada się na niewyraźne mówienie.
Rozwińmy jednak szerzej temat przodozgryzu – to jedna z częściej spotykanych wad ortodontycznych, która poza problemami z wymową powoduje nieraz zniekształcenia twarzy. Dolny łuk zębowy ulega wysunięciu wobec łuku górnego, wówczas zęby dolne pokrywają swoje przeciwstawne odpowiedniki. Czasami zdarza się jednak, że wspomniane pokrycie uzębienia nie występuje, gdyż siekacze pochylają się do środka jamy ustnej. Dokładne określenie przodozgryzu wymaga wykonania odpowiednich zdjęć RTG obrazujących struktury kostne szczęk pacjenta, do leczenia zaś stosowane są aparaty ortodontyczne, przywracające zębom właściwe ustawienie.
Wady wymowy spowodowane przez zgryz otwarty
Do zaburzeń mowy dochodzi także przy zgryzie otwartym. To poważna wada ortodontyczna, która wymaga przeprowadzenia skutecznego leczenia przy pomocy aparatów na zęby. Pacjenci cierpiący na to schorzenie borykają się z charakterystyczną szparą niedogryzową w przedniej lub bocznej partii uzębienia. Wtedy zęby górnego i dolnego łuku w ogóle się ze sobą nie stykają, co przekłada się na problemy z wymową głosek s, z, c, dz, t, d, n, sz, ź, cz, dż. Zgryz otwarty rozwija się poprzez długotrwałe pielęgnowanie szkodliwych nawyków u dzieci – ssania kciuka lub smoczka w późniejszym wieku. Aby skutecznie uchronić malucha przed tym niebezpiecznym schorzeniem, należy je szybko wyeliminować. Jeżeli wada zgryzu zdążyła się już pojawić, ortodonta dobierze odpowiedni aparat na zęby, który przywróci tkankom kostnym jamy ustnej prawidłowy kształt oraz ustawienie.
Zaburzenia mowy wynikające z pozostałych wad ortodontycznych
Opisane dotychczas wady zgryzu są najczęstszymi problemami, które przekładają się na trudności z artykulacją, jednakże pamiętajmy, iż pozostałe rodzaje krzywego zgryzu również mogą wpłynąć na ich powstawanie. Stłoczenia, zgryz krzyżowy, głęboki czy przewieszony wpływają na podparcie oraz pracę języka, powodując mniejsze lub większe kłopoty z prawidłową wymową części głosek. Chociaż do ich leczenia używa się przede wszystkim aparatów na zęby, to czasami konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich zabiegów chirurgicznych (np. podcięcie wędzidełka), które usuną przyczynę schorzenia.
Przygotowała A. Majka
/źródło Internet/
