Wielorakie związki człowieka ze środowiskiem naturalnym datują się od momentu, gdy człowiek pojawił się na świecie . Pojęcie ekologii liczy sobie już ponad sto lat, ale dopiero od niedawna stało się ono powszechnie znane. Przemysł przyniósł ludzkości wiele korzyści, ale przysporzył też wielu problemów. Gwałtowny rozwój techniki i przemysłu, eksploatacja zasobów surowcowych , zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby spowodowały naruszenie równowagi ekologicznej, degradację środowiska przyrodniczego i kulturowego w skali globalnej, co w konsekwencji zwróciło się również przeciw całemu gatunkowi ludzkiemu.
Ekologia przenika dziś każdą niemal dziedzinę życia . Prawdziwa ochrona środowiska , to jednak nie tylko działania zmierzające do zupełnego zaprzestania ingerencji człowieka w przyrodę i zachowanie jej w absolutnie nienaruszonym stanie, ale wypracowaniu nowego stylu życia człowieka .
E d u k a c j a e k o l o g i c z n aukazuje zależność człowieka od środowiska oraz uczy odpowiedzialności za zmiany dokonywane w środowisku naturalnym .
Dopóki nie nauczymy się ekologii i nie zaczniemy szanować naszej planety, przyszłość życia na Ziemi jest n i e p e w n a !
Ekologia pomaga nam zrozumieć, że nasz mały glob nie jest zamieszkały przez bezładną mieszaninę żyjących obok siebie gatunków. Aby uratować nasze środowisko, musimy uwrażliwić na jego problemy przyszłe pokolenia, uświadomić sobie i innym, że „szacunek okazywany naturalnemu środowisku człowieka stanowi pośrednio wyraz uznania godności osoby ludzkiej.
Zatem edukacja ekologiczna to świadomie zamierzona, celowa, planowana, systematyczna działalność nauczyciela, rodziców i opiekunów wobec dzieci przy ich pozytywnej motywacji i wielostronnej działalności , której celem jest zapewnienie im :
sytuacji do przeżyć z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu ze zjawiskami przyrodniczymi dla uznania ich wartości
podstawowych i zasadniczych wiadomości o ekosystemach , obiektach i zjawiskach występujących w najbliższym środowisku
życia i działalności ( zabawy , wypoczynku ,uczenia się pracy ) , a zwłaszcza w środowisku przyrodniczym
podstawowej orientacji o znaczeniu i pięknie obiektów i zjawisk w najbliższym środowisku
podstawowych i zasadniczych wiadomości o miejscu i działalności człowieka , a zwłaszcza dziecka w wieku przedszkolnym , w najbliższym jego środowisku , ze szczególnym zwróceniem uwagi na możliwości racjonalnego wykorzystania , ochrony ,odtwarzania , przekształcania i pomnażania jego bogactwa i różnorodności oraz piękna
uzmysłowienia związków przyczynowo- skutkowych wszelkich procesów przyrodniczych
przestrzegania zależności między stanem środowiska / jego cechami fizycznymi i estetycznymi / a samopoczuciem i zdrowiem ich i innych ludzi
możliwości ukształtowania oszczędnego korzystania z zasobów naturalnych i maksymalnej ich ochrony
możliwości ukształtowania umiejętności segregowania i wtórnego wykorzystania niektórych odpadów znajdujących się w najbliższym środowisku ( dom, przedszkole , podwórku i ekosystemach )
możliwości ukształtowania potrzeby postrzegania norm / nakazów i zakazów / ekologicznych przez samych siebie i innych ( zwłaszcza rówieśników , rodzeństwo i rodziców )
możliwości ukształtowania nawyków kultury ekologicznej i zdrowotnej w ich miejscu zabawy , wypoczynku , uczenia się i pracy
możliwości ukształtowania pożądanych postaw wobec ludzi , a głównie w stosunku do swoich rówieśników ,a także zwierząt i roślin
kształtowania motywów i umiejętności współdziałania na rzecz ochrony , odnawiania , przekształcania racjonalnego eksploatowania i pomnażania bogactwa najbliższego środowiska przyrodniczego w domu, przedszkolu , ogrodzie it.
Słowem chodzi o : ukształtowanie w dziecku postawy ekologicznej, która charakteryzuje się - szeroką zdolnością percepcji wobec zjawisk przyrodniczych i społecznych ciekawością świata i praw nim rządzących , świadomością i zrozumieniem powiązań , zależności i praw panujących w przyrodzie , odpowiedzialnością wobec wszystkich form życia , aktywnością , poczuciem więzi z przyrodą i ludźmi jako części biocenozy, szacunku dla różnorodności, tolerancji, odrębności biologicznej i kulturowej .
Małe dzieci są szczególnie wrażliwe na otoczenie przyrodnicze
wykazują duże zainteresowanie światem przyrody,
wczuwają się w różne sytuacje związane z życiem roślin,
zwierząt i ludzi, stąd też rozwijanie u dziecka
świadomości ekologicznej prowadzi do
rozwoju względnie trwałych p o s t a w w o b e c p r z y r o d y .
Mówiąc o wartościach ekologicznych mamy na myśli przede wszystkim :
a) uznanie życia za wartość samą w sobie
b) szacunku poszanowania dla życia
c) konieczność symbiozy - współżycia ekologicznego istot żywych
d) tolerancję wobec różnych gatunków i kultur
e) współczucie dla istot żywych
f) odpowiedzialność człowieka za całość biosfery i geosfery
g) szacunku dla wszystkich ludzi
Literatura :
1. Edukacja ekologiczno- środowiskowa w przedszkolu – Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli ; 1994
2. Dobro przyrody dobrem dziecka „ Przyroda Polska „ 1982 „